Hoa hậu và người mẫu thường được công chúng gọi với cái tên chung là những "người đẹp". Tuy ở Việt Nam, hoa hậu có thể trở thành người mẫu khi thường xuyên được mời trình diễn thời trang; hoặc người mẫu được chọn đi thi hoa hậu nhưng thực tế, những tiêu chí tạo nên sự chuẩn mực cho hai vị trí này lại rất khác nhau.
1. Gương mặt
Một người đăng quang ngôi vị hoa hậu thường phải có gương mặt được lòng số đông công chúng - đó phải là một gương mặt đẹp hài hòa, dễ mến và có nụ cười tỏa sáng. Người mẫu cũng cần một gương mặt đẹp, nhưng là khái niệm "đẹp" của các nhà thiết kế - nghĩa là một gương mặt góc cạnh, thể hiện được thần thái mạnh mẽ, lạnh lùng và cá tính vì điều đó sẽ giúp những bộ trang phục họ trình diễn trở nên ấn tượng và sắc nét hơn.
2. Vóc dáng
Hoa hậu và người mẫu đều cần đến một tiêu chí chung là chiều cao. Tuy nhiên, nếu xác định trở thành một người mẫu chuyên nghiệp thì cần phải có chế độ ăn uống, sinh hoạt và tập luyện cực kỳ khắt khe để giữ được phom dáng chuẩn đối với một người mẫu. Các nhà thiết kế thường thích những người mẫu có chiều cao hơn, gầy hơn, do đó số đo vòng 1 và vòng 3 cũng nhỏ hơn so với vóc dáng của hoa hậu.
Tương tự như gương mặt, hình thể của một hoa hậu cũng cần đến yếu tố hài hòa, vừa mắt với số đông công chúng. Một vẻ đẹp với những đường cong mềm mại, cân đối với vòng 1 và vòng 3 nở nang, vòng 2 thon gọn kiểu thắt đáy lưng ong, làn da mịn màng, óng ả chính là vẻ đẹp chuẩn mực của một hoa hậu.
3. Kỹ năng catwalk
Ngoài yếu tố sẵn có là ngoại hình, yếu tố quyết định thành công trong nghề nghiệp của một người mẫu chính là khả năng trình diễn catwalk. Có rất nhiều người mẫu đam mê với nghề đã phải khổ công tập luyên, phải tốn rất nhiều mồ hôi và nước, thậm chí là máu để rèn luyện được những sải bước vững chải, tự tin và chuyên nghiệp trên đường băng. Hoa hậu thì chưa chắc đã giỏi kỹ năng này và cũng không nhất thiết cần đến nó để đi đến được vị trí hoa hậu.
4. Kỹ năng giao tiếp với công chúng
Một hoa hậu luôn được yêu cầu là phải có sự thân thiện, hòa đồng khi tiếp xúc với công chúng vì họ là hình ảnh đại diện cho phụ nữ của cả một đất nước, một dân tộc. Một hành động không đẹp của hoa hậu có thể bị đông đảo công chúng phê phán gay gắt, thậm chí có thể bị tước ngôi vị. Với người mẫu, tuy cũng được coi là người của công chúng, nhưng yêu cầu trong cách thể hiện của họ trước công chúng không khắt khe đến vậy. Họ có thể tự do thể hiện cá tính của mình, dù cá tình đó không hợp với truyền thống, thuần phong mỹ tục, miễn là nó không vi phạm pháp luật.