Rách da và chảy máu chỉ là vết thương phần mềm khi trẻ bị va đập phần đầu có thể khiến trẻ đau và sợ hãi. Tuy nhiên, mối lo ngại lớn nhất sau khi bé ngã chính là tổn thương não bộ, dưới dạng chảy máu hoặc chấn động não do va đập.
Khối xuất huyết hoặc tình trạng phù nề sẽ gây chèn ép não, thể hiện ra ngoài bằng một loạt dấu hiệu mà bạn cần chú ý theo dõi, qua sát để có thể xử lý kịp thời. Cần đưa bé đi khám bác sĩ nếu thấy xuất hiện các biểu hiện nghi ngờ chấn thương sọ não sau đây:
- Bất tỉnh: Nếu bé bị bất tỉnh, dù chỉ vài giây, cũng có thể nghĩ rằng lực va đập đủ mạnh để gây khối máu tụ.
- Rối loạn tri giác: Ngay sau ngã, bé vẫn tỉnh táo nhưng sau đó một thời gian lại có những dấu hiệu bất thường như kích động khó dỗ, lơ mơ, tiếp xúc kém (bé không thể tập trung chú ý vào bạn, không nhìn vào mắt bạn, không làm theo yêu cầu của bạn, không nhận ra người thân trong gia đình
- Nôn: Nếu bé nôn từ 3 lần trở lên thì cần đi khám bác sĩ. Thông thường, sau khi ngã, ngay cả khi không có chấn thương sọ não, nhiều bé vẫn có thể nôn 1 hay 2 lần, do khóc, ho hoặc đơn giản là do sự va đập của hộp sọ. Đề phòng trường hợp bé nôn, trong vòng vài giờ đầu sau khi bị ngã, chỉ nên cho bé uống nước trong hoặc bú sữa mẹ, không nên cho bé dùng thức ăn đặc.
- Đi loạng choạng, mất thăng bằng: Sau khi ngã, nhiều bé có thể kêu chóng mặt. Điều này không có gì nguy hiểm. Nhưng nếu bé bị mất thăng bằng và ngã lên ngã xuống khi đi thì cần đi khám bác sĩ ngay. Khi bé chơi, hãy theo dõi xem bé có làm được mọi chuyện như trước không (ngồi thẳng, đi lại vững vàng, di chuyển tay chân bình thường) hay bé loạng choạng, kéo lê chân, mất phương hướng… Nếu bé chưa biết đi thì để ý xem có gì bất thường khi bé ngồi, bò hoặc dùng tay không.
- Quấy khóc nhiều bất thường, không thể dỗ.
- Đau đầu liên tục, đặc biệt xấu nếu đau đầu ngày càng tăng.
- Dấu hiệu mắt: Trong vòng 24 giờ sau ngã có thể xuất hiện các dấu hiệu như mắt lác, đồng tử hai bên không đều, bé vấp ngã hoặc lao vào các đồ vật như thể không nhìn thấy chúng. Trẻ lớn có thể nhìn mờ, nhìn đôi (nhìn một hóa hai).
- Chảy máu hoặc chảy nước từ lỗ mũi hoặc lỗ tai
- Yếu liệt tay hoặc chân.
- Ngủ nhiều: Các bé thường có xu hướng ngủ thiếp đi sau khi ngã, điều này khiến việc theo dõi tình trạng ý thức của con trở thành nhiệm vụ khó khăn đối với cha mẹ. Nếu bé bị ngã vào buổi tối, hay gần giờ ngủ trưa thì thật khó biết bé ngủ vì đến giờ hay vì chấn thương. Nếu không thể giữ bé thức thì cứ để bé ngủ, nhưng cần theo dõi sát, cứ 2 giờ một lần. Đưa bé đi khám bác sĩ nếu có các dấu hiệu sau: Màu da chuyển từ hồng sang nhợt nhạt, tím tái; nhịp thở không đều, có những đợt thở rất nông hoặc cơn ngừng thở 10-20 giây; co giật.
Nếu bạn có bất cứ nghi ngờ và lo lắng gì mà không muốn đánh thức bé, hãy đánh thức bé một phần. Kéo bé ngồi hoặc đứng dậy rồi lại đặt bé nằm xuống (không lay cho bé tỉnh). Thông thường, các bé sẽ ậm ự và tìm cách xoay mình để tìm lại tư thế dễ chịu. Nếu thấy bé không hề có phản ứng gì thì cần đánh thức bé dậy hoàn toàn bằng cách cho bé ngồi hoặc đứng dậy, banh mắt bé ra, lay gọi. Nếu bé mở mắt tỉnh dậy, nhìn bạn, kêu ca hoặc mỉm cười và tìm cách nằm xuống thì bạn có thể yên tâm đi ngủ. Trái lại, nếu bé không phản đối, không kêu ca, da nhợt nhạt, thở không đều và thở nông, thì nên đưa bé đi khám bác sĩ.
